REYÐI KROSSUR STUÐLAR VEÐURLAGSVERKFALLINUM

Formaðurin í Reyða Krossi Føroya helt røðu til veðurlagsverkfallið á middegi í dag. Les røðuna her:

Góða samkoma,

Við íblástri frá 15 ára gomlu svensku Gretu Thunberg hava tit ungu nú nakrar fríggjadagar roynt at varpa ljós á spurningin um veðurlagsbroytingar. Og at tit standa her framman fyri Løgtingið, er tí, at herinni sita tey fólkavaldu, sum okkara vegna skulu taka avgerðir, sum allar hava avleiðingar fyri okkara framtíð og møguleikar.
Eitt latínskt orðatak ljóðar soleiðis: “Vir prudens non contra vindum mengit.” Ein klókur maður kasta sær ikki av vatninum ímóti vindinum. Soleiðis kunnu vit eisini gera eitt nýtt orðatak, at ein klókur politikkari lurtar eftir tí, sum ungdómurin hevur upp á hjartað.

Fyri góðari hálvari øld síðani byrjaði ein ungdómsuppreistur í París, har ungdómur gjørdi uppreistur ímóti tí etableraða samfelagnum, og úrslitið gjørdist, at ein stór broyting fór fram um næstan allan knøttin. Tí kann boðskapurin frá tykkum ungu gerast avgerandi fyri gongdini frameftir. Tí er tað eisini av størsta týdningini, at tit hugsa tykkum væl um, hvør boðskapurin er.
Hesaferð seta tit saman við nógvum ungum í øðrum londum kikaran á veðurlagið og tær broytingar, sum har henda av mannaávum. Eg legði merki til, at drotningin í síni nýggjársrøðu nevndi veðurlagsbroytingarnar, og at hesar vóru eitt mál fyri komandi ættarliðið. Men hetta fekk ung til at viðmerkja, at soleiðis eigur tað ikki at verða, tí eisini ættarliðið, sum nú situr við ræðið, má taka ábyrgd og gera nakað við spurningin longu nú, tí longu nú eru vit alt ov sein á veg.

Vit menniskju eru íbúgvar á hesari deiligu jørð í eina avmarkaða tíð. Vit arva umhvørvið frá okkara forfedrum, og vit lata tað víðari til okkara eftirkomarar. Tí er tað so altavgerandi, at tann jørð, vit lata víðari til komandi ættarliðið, er eins góð og helst betur enn tann, vit arvaðu. Hetta má verða stavnhaldið hjá okkum øllum. Og tí er tað sjálvandi ikki eitt ættarlið, sum eigur ábyrgdina, men vit øll.
Ivaleyst er tað onkur, sum nú hugsar, hví eg ein fyrrverandi politikkari standi uttan fyri okkara parlament og beri fram eina røðu. Onkur heldur kanska, at tað er tí, at eg ætli mær at gera eitt politiskt comeback. Til hesi kann eg beinanvegin siga, at tey hava einki at óttast, tí tað er ikki tí, at eg standi her. Eg standi her sum formaður fyri Reyða Kross Føroyar.

Nevndin í Reyða Krossi Føroya hevur samtykt, at vit stuðla Ringrás og teimum ungu, sum varpa ljós á veðurlagið. Og orsøkin er sára einføld tann, at Reyði Krossur sum heimsins størsti humanteri hjálparfelagsskapur við umboðan í 191 londum, alt ov væl kennir avleiðingarnar av broytingunum í veðurlagnum. Hóast Reyði Krossur er ein ópolitiskur hjálparfelagsskapur, so vilja vit fegin stuðla teimum, sum vilja seta umhvørvið og verðurlagið á politiska breddan.
Høvuðsuppgáva okkara er at veita hjálp, har hjálp er fyri neyðini. Og longu nú ásanna vit í alheims Reyða Krossi, at stórur partur av humaniteru kreppunu runt um í heiminum eru orsakaðar av, at veðurlagið hevur broytt seg. Skerpingur ger, at grøðin ikki kemur til høldar og ov lítið av vatni er, og tað skapar so hungursneyð og vatnneyð fyri milliónir av fólkum. Aðrastaðni hava vit stór landaøkir, sum liggja undir í vatni við somu katastrofalu fylgjum fyri grøðina og tí lemjandi hungursneyð. Aðrastaðni eru hitabylgjur, sum gera liviumstøðurnar ótolandi. Uppaftur onnur avleiðing av broytingunum eru útbreiðslan av sjúkum, so sum malaria. Og tær mongu milliónirnar, sum mest av øllum líða undir hesum ótolandi avleiðingunum, eru í tilafturskomnum londum, og sum hvørki hava orku ella fígging til at gera nakað við tað. Tí er eisini ein avleiðing, at vit fáa alt fleiri flóttar, sum eru á ferð orsakað av veðurlagsbroytingunum.

Tí hava alt fleiri Reyða Kross felagsskapir í nógvum londum tikið henda spurningin upp. Ikki tí, at vit eiga loysnirnar, men fyri at varpa ljós á málið, soleiðis at tey sum taka avgerðir kunnu taka avgerðir,sum peika rætta vegin. Hollendski Reyði Krossur hevur saman við altjóða felagsskapinum í Geneve tikið stig til at seta á stovn Red Cross Climate Centre, sum stuðlar tiltøkum til tess at bøta um avleiðingarnar av veðurlagsbroytingunum. Og at tað er hollendski Reyði Krossur, sum er fremstur í hesum arbeiði, er ikki av tilvild, tí sum vit øll vita, so liggur Holland lægri enn havið, og tí vil ein hækking av havunum fáa katastrofalar fylgjur.

Sjálvt í Svøríki verður sagt, hví skulu vit gera nakað fyri veðurlagið, tí vit eru so smá í mun til onnur lond. Uppaftur smærri eru vit her í Føroyum, men tað skal ikki frítaka okkum fyri, at vit taka ábyrgd og gera okkara. Mangir løkir smáir gera stórar áir. Og ábøtur eru hendar, men enn er vegurin langur, dýrur og trupul. Men vegurin má gangast, tí annað val hava vit ikki.

Góðu ungdómar. Hetta tiltak tykkara er eitt gott dømi um, at vit hava eitt livandi og kveikjandi fólkaræði. Og eg ivist ikki í, at tit við tykkara áhaldni og treiskni fara at ávirka politisku dagsskránna eisini til komandi løgtingsval. Tí sum eg byrjaði við í hesari stuttu røðu, so lurtar tann klóki politikkarin eftir tykkara boðskapi. Hin vegin, so fara ivaleyst fleiri tykkara um fá ár at manna hetta húsið.
Góða eydnu víðari í stríðnum. Hetta er eitt stríð fyri liviumstøðurnar í ókomnum døgum. Hetta er okkara skylda.

Takk fyri. ... Sí meira ..Sí minni ..

2 vikur síðan